Vaccin tegen COVID-19

De vaccinatie tegen SARS-CoV-2 helpt het lichaam om immuniteit te ontwikkelen voor het nieuwe coronavirus (SARS-CoV-2) dat COVID-19 veroorzaakt, zonder dat het lichaam natuurlijke immuniteit hoeft te ontwikkelen door de ziekte te krijgen en hiervan te herstellen.

Zelfs na de vaccinatie duurt het enige tijd voordat een immuunrespons wordt ontwikkeld. Het is om 2 redenen van fundamenteel belang om preventiemaatregelen te blijven toepassen, zoals handhygiëne, het dragen van mondkapjes en het houden van afstand:

  • de ontwikkeling van immuniteit vereist tijd en is mogelijk niet 100%,
  • op dit moment weten we niet of vaccinatie het uitscheiden van virussen zal voorkomen, dus gevaccineerde personen kunnen de ziekte verspreiden.

Veelgestelde vragen over vaccinaties

Waarom is het belangrijk om gevaccineerd te worden?

Een vaccinatie tegen SARS-CoV-2 kan het risico voor u om het virus op te lopen en COVID-19 te ontwikkelen aanzienlijk verminderen. Als u COVID-19 krijgt, kan de vaccinatie het risico op ernstigere complicaties verminderen. Voor de vaccinatie tegen COVID-19 zijn er verschillende soorten vaccins beschikbaar en dit zal zo blijven.

Voor de meeste vaccins tegen SARS-CoV-2, die naar verwachting binnenkort verkrijgbaar zullen zijn, zijn twee injecties nodig om effectief te zijn. Beide injecties moeten binnen een bepaald tijdsbestek worden gegeven (bijv. 21 dagen na de eerste injectie).

Bieden COVID-19-vaccins langdurige bescherming?

Momenteel is er onvoldoende bewijs voor de duur van de immuniteit. Experts moeten in de loop van de tijd meer bewijs verzamelen over de bescherming die de vaccinatie biedt om de duur van de immuniteit in te schatten.

Wat moet ik het medisch personeel vertellen voordat ik word gevaccineerd?

Voordat u wordt gevaccineerd, moet u het medisch personeel informeren als u ooit een ernstige allergische reactie heeft gehad. Volgens medische besluitvorming mogen sommige vaccins niet worden gebruikt voor personen met eerdere ernstige allergische reacties.

Als u momenteel ziek bent en koorts heeft (lichaamstemperatuur > 38,5 °C), moet u uw vaccinatie uitstellen tot u bent hersteld. Als u symptomen heeft, moet u het personeel op de vaccinatielocatie hiervan op de hoogte stellen. Het is een medische beslissing of uw vaccinatie wordt gegeven of uitgesteld.

Wat zijn typische symptomen en bijwerkingen die ik kan ervaren na vaccinaties?

Na vaccinaties in het algemeen wordt het immuunsysteem geactiveerd, wat kan leiden tot typische symptomen als een pijnlijke arm, vermoeidheid, hoofdpijn, lichte koorts. De meeste bijwerkingen van een standaardvaccinatie zijn licht en duren meestal niet langer dan een week. Mogelijke bijwerkingen van SARS-CoV-2-vaccinaties worden aangegeven in de gebruiksaanwijzing van het betreffende vaccin en uw behandelend arts zal hiervan op de hoogte brengen en deze met u bespreken.

In het zeldzame geval van een allergische reactie treedt deze meestal op binnen enkele minuten na de vaccinatie. Het medisch personeel is opgeleid om met allergische reacties om te gaan en deze onmiddellijk te behandelen.

Na de vaccinatie kunt u deze symptomen ervaren die erop duiden dat uw lichaam reageert op de vaccinatie. De symptomen duren doorgaans niet langer dan 3 dagen:

  • pijn of zwelling van de injectieplaats
  • vermoeidheid
  • hoofdpijn en verkoudheid of koorts
  • pijn in uw gewrichten
  • misselijkheid

Moet ik na de vaccinatie nog steeds preventiemaatregelen nemen?

Momenteel is er onvoldoende bewijs voor de duur van de immuniteit. Experts moeten in de loop van de tijd meer bewijs verzamelen over de bescherming die de vaccinatie biedt om de duur van de immuniteit in te schatten. Daarom blijft het belangrijk om preventiemaatregelen te blijven nemen door het dragen van mondkapjes, regelmatige handhygiëne en afstand houden. Op basis van het bewijs dat in de loop van de tijd wordt verzameld, kunnen experts in de toekomst geschikte vaccinatie-intervallen aanbevelen.

Dit geldt ook voor mensen die al een COVID-19-infectie hebben gehad en hiervan zijn hersteld. Momenteel is er weinig bewijs voor de duur van de natuurlijke immuniteit. Daarom wordt het aanbevolen dat ook mensen die zijn hersteld van COVID-19 worden gevaccineerd.

Hoe snel kunnen COVID-19-vaccins de pandemie stoppen?

De ontwikkeling van de COVID-19-pandemie hangt af van de effectiviteit en beschikbaarheid van vaccins en de bereidheid van mensen om te worden gevaccineerd. Het is zeer waarschijnlijk dat vaccins geen 100% bescherming bieden tegen COVID-19.

Toch is het aanzienlijk verminderen van het risico op COVID-19 en het verminderen van het risico op verspreiding van de infectie naar andere mensen, de meest effectieve manier om de pandemie na verloop van tijd te stoppen.

Hoe stimuleren vaccinaties de immuunrespons van het menselijk lichaam?

Wanneer bacteriën of virussen, zoals het SARS-CoV-2-virus dat COVID-19 veroorzaakt, het menselijk lichaam binnendringen, beginnen ze cellen aan te vallen en zich te vermenigvuldigen. U bent mogelijk de term antigenen tegengekomen. Dit is de overkoepelende term waarmee alle ziektekiemen, virussen of andere schadelijke micro-organismen die het menselijk lichaam binnendringen worden bedoeld. Dit binnendringen wordt een infectie genoemd.

Witte bloedcellen zijn onderdeel van het menselijke immuunsysteem en bestrijden infecties door bacteriën, virussen en geïnfecteerde menselijke cellen te verwijderen. Tijdens dit verwijderingsproces maakt het immuunsysteem antilichamen aan. Elk type antilichaam is uniek en beschermt het lichaam tegen één specifiek type antigeen.

Vaccins helpen het lichaam om immuniteit te ontwikkelen zonder dat we de ziekte hoeven te krijgen, door een infectie te simuleren. De immuunreactie op de vaccinatie laat ‘geheugencellen’ achter die onthouden hoe de benodigde antilichamen moeten worden opgebouwd en hoe dat virus in de toekomst moet worden bestreden.

De ontwikkeling van deze geheugencellen duurt tot enkele weken na de vaccinatie.

Welke soorten COVID-19-vaccins zijn in ontwikkeling/beschikbaar?

Momenteel zijn er drie hoofdtypen COVID-19-vaccins beschikbaar en in ontwikkeling:

  • mRNA-vaccins
  • virale vectorvaccins
  • eiwitgebaseerde vaccins

Wat is een mRNA-vaccin?

Elk virus heeft een uniek eiwitoppervlak. Een van de oppervlakte-eiwitten van het virus is het doelwit voor een immuunreactie die wordt veroorzaakt door het vaccin.

Deze vaccins geven het lichaam de instructie hoe het deze onschadelijke eiwitten kan produceren. Als reactie van het immuunsysteem herkent het lichaam dat het eiwit daar niet hoort te zijn en onthoudt het hoe het virus in de toekomst kan worden gedetecteerd en bestreden.

Deze vaccins bevatten geen levende virussen en kunnen daarom geen COVID-19 veroorzaken.

Wat is een viraal vectorvaccin?

Deze vaccins gebruiken een aangepast virus om cellen te infecteren en een genetische code af te geven voor het produceren van het spike-eiwit van het SARS-CoV-2-virus. Zodra de virale vector zich in onze cellen bevindt, geeft het genetische materiaal cellen instructies om een eiwit te maken dat uniek is voor het virus. De cellen beginnen kopieën van het eiwit te maken. Als reactie van het immuunsysteem herkent het lichaam dat het eiwit daar niet hoort te zijn en onthoudt het hoe het virus in de toekomst kan worden gedetecteerd en bestreden.

Wat is een eiwitgebaseerd vaccin?

Deze vaccins bevatten een onschadelijk deel van het virus, namelijk de eiwitten. Als reactie van het immuunsysteem herkent het lichaam dat het eiwit daar niet hoort te zijn en onthoudt het hoe het virus in de toekomst kan worden gedetecteerd en bestreden.

Gerelateerde onderwerpen

Informatie over het coronavirus (COVID-19) voor patiënten van Fresenius Medical Care

Aanbeveling van preventiemaatregelen in de dagelijkse praktijk